KYC là gì?
KYC viết tắt của cụm từ Know Your Customer nghĩa nắm rõ về khách hàng, là quy trình thông qua các bước xác minh danh tính người dùng khi tham gia mở tài khoản. Người dùng có thể xác minh danh tính bằng các loại giấy tờ như CMND/CCCD, selfie, passport…
Việc xác minh này nhằm mục đích giúp các ngân hàng đảm bảo người dùng, các khách hàng chính là người đã đăng kí mà không phải là robot hoặc một người tạo nhiều tài khoản. Nếu như người dùng không đáp ứng đủ các yêu cầu KYC các ngân hàng sẽ không đồng ý mở tài khoản hoặc dừng giao dịch kinh doanh với người dùng.
Quá trình KYC có quan trọng không? Vì sao?
Trong mọi hoạt động tài chính thì bước đầu tiên cần làm là xác định, xác minh danh tín khách hàng và người dùng. Vì thế, KYC sẽ là công việc đầu tiên trước nhất trong hoạt động tài chính, bởi ngân hàng trước khi cho khách hàng sử dụng dịch vụ, sản phẩm của mình họ cần phải nắm rõ về thông tin của khách hàng, nhu cầu của họ là gì. Ngoài việc xác định danh tính khách hàng KYC còn có thể giúp họ quản lý, giám sát tốt hơn hệ thống của mình.
Như đã đề cập ở trên, các bước của KYC được xác nhận bởi các ngân hàng, họ cần thông tin cần thiết để đảm bảo khách hàng của họ là thật, tránh các trường hợp gian lận, đề phòng rủi ro. Hơn nữa các hoạt động rửa tiền, tài trợ khủng bố, và các hoạt động tham những bất hợp pháp cũng được ngăn chặn nhờ quy trình này.
Quy trình thực hiện của KYC
Quy trình KYC bao gồm xác minh thẻ ID, xác minh khuôn mặt, xác minh tài liệu như hóa đơn tiện ích làm bằng chứng địa chỉ hay thu nhập cá nhân và xác minh sinh trắc học. Các ngân hàng phải tuân thủ các quy định KYC và các quy định chống rửa tiền để hạn chế gian lận. Trách nhiệm tuân thủ KYC thuộc về các ngân hàng, trong trường hợp không tuân thủ, hình phạt nặng có thể được áp dụng.
Các đơn vị ứng dụng eKYC (tại Việt Nam) đang trên đường tìm kiếm giải pháp để xây dựng pháp lý hoàn chỉnh và có thể ứng dụng nó càng nhanh càng tốt vào các hệ thống ngân hàng hiện tại.
Các hoạt động trong quy trình KYC có thể liệt kê bao gồm: xác minh ID, xác minh/ nhận dạng khuôn mặt, xác minh tài liệu như hóa đơn tiện ích làm bằng chứng địa chỉ hay thu thập cá nhân và xác minh sinh trắc học. Các quy định KYC, các quy định chống rửa tiền cần được các ngân hàng thực hiện và tuân thủ nghiêm ngặt. Vì các ngân hàng có trách nhiệm phải tuân thủ theo những quy tắc KYC nên nếu phát hiện gian lận các ngân hàng sẽ phải nhận hình phạt nặng nhất có thể.
Hiện tại pháp lý hoàn chỉnh cho KYC đang được xây dựng từng ngày bởi các đơn vị ứng dụng eKYC ( ở Việt Nam), nhằm mục đích để các hệ thống ngân hàng hiện nay đi vào ứng dụng, thực hành càng nhanh càng tốt.
Quy trình KYC cần những tài liệu nào?
Dựa vào những nguồn tài liệu, dữ liệu và thông tin độc lập, có căn cứ quy trình kiểm tra KYC sẽ được thực hiện. Người dùng hay khách hàng có quyền được yêu cầu ngân hàng cung cấp thông tin đăng nhập để xác minh danh tính và địa chỉ người dùng. Dưới đây là những tài liệu cần cho quy trình KYC:
Giấy CMND hoặc thẻ CCCD, cũng có thể sử dụng passport (hộ chiếu) còn hiệu lực: các giấy tờ phải có thông tin rõ ràng, ảnh chân dung rõ nét, giấy tờ được thị thực bởi các cơ quan chính quyền và còn thời gian hiệu lực.
Sổ hộ khẩu hoặc bằng lái xe, còn có thể sử dụng hợp đồng lao động, bảng lương và giấy đăng ký thường trú, tạm trú: khách hàng cần cung cấp các loại giấy tờ này khi có nhu cầu vay vốn hoặc mở tài khoản tín dụng.
Tại Hoa Kỳ vào tháng 5 năm 2018, Mạng lưới Chống Tội phạm Tài chính (FinCEN) tổ chức này cũng đã đưa thêm yêu cầu mới cho các ngân hàng cần xác minh danh tính của khách hàng dưới tư cách là một pháp nhân sở hữu, kiểm soát và thu lợi từ các công ty khi các tổ chức này mở tài khoản.
Và điểm trọng tâm của việc này là khi một công ty hoặc doanh nghiệp mở một tài khoản mới, họ sẽ được cung cấp sổ An sinh xã hội và bản sao ID ảnh hoặc hộ chiếu cho nhân viên, thành viên hội đồng quản trị cũng như các cổ đông trong doanh nghiệp.
Ai sẽ cần tuân thủ các yêu cầu KYC
Đối với các ngân hàng và tổ chức tài chính là đối tượng sử dụng quy định KYC thì những đổi tượng tuân thủ theo những quy định này sẽ là:
- Người muốn mở tài khoản ngân hàng
- Mở tài khoản thẻ tín dụng
- Người mở tài khoản chứng khoán và giao dịch chứng khoán
- Mở tài khoản ngân hàng trực tuyến
- Mở tài khoản đăng ký và mua gói bảo hiểm
Cũng như các tài khoản truyền thống thì khi chúng ta mở bất kì tài khoản nào đều phải tuân thủ quy trình KYC và đối với tài khoản điện tử cũng không ngoại lệ chúng cũng cần được tuân thủ nghiêm ngặt quy trình KYC. Đối với tài khoản ngân hàng điện tử thì mức độ yêu cầu của KYC sẽ cao và nhiều hơn so với các tài khoản khác.
eKYC là gì?
eKYC (viết tắt của từ electronic Know Your Customer) là hình thức định danh khách hàng điện tử. Chúng ta sẽ thực hiện các thủ tục xác minh danh tính ngay trên ứng dụng của ngân hàng. Ngày nay, các cơ quan có thẩm quyền đã đồng ý cho các ngân hàng lần lượt áp dụng công nghệ này, tức là cho phép nhận diện người dùng qua hình thức điện tử.
Tại sao eKYC phổ biến trong lĩnh vực ngân hàng
Nếu như việc định danh truyền thống bắt buộc khách hàng phải trực tiếp đến ngân hàng để thực hiện so sánh đối chiếu cùng với các thủ tục giấy tờ phức tạp thì công nghệ định danh trực tuyến sẽ hỗ trợ làm đơn giản hóa các thủ tục giấy tờ, tiết kiệm thời gian, chi phí giao dịch và nhân lực. Đồng thời, khách hàng cũng không cần phải trực tiếp đến ngân hàng để giao dịch tạo tài khoản. Điều này giúp tiết kiệm được rất nhiều thời gian cho cả hai bên nhất là đối với cuộc sống bận rộn với công việc như hiện nay. Bên cạnh đó, khách hàng có cơ hội được trải nghiệm thực tế các dịch vụ của ngân hàng.
Với công nghệ eKYC chúng ta chỉ cần xác minh trắc học online như nhận diện khuôn mặt, quét vân tay ngay trên ứng dụng internet banking của các ngân hàng là được hoàn tất các thủ tục xác minh.
Công nghệ này ra đời cũng đem lại rất nhiều lợi ích cho ngân hàng. Họ có thể giản lược tối đa các thủ tục giấy tờ, nâng cao chất lượng phục vụ cho khách hàng cũng như là khách hàng được trải nghiệm tốt nhất các dịch vụ tiện ích, độ bảo mật cũng được tối ưu hóa. Giúp ích cho nhân viên tư vần dễ dàng nhận diện người dùng, hỗ trợ giới thiệu bán thêm các sản phẩm, dịch vụ (Cross Sales, Upsales). Như vậy, người dùng chỉ cần tập trung ở một nơi và đã đáp ứng mọi nhu cầu trao đổi giao dịch của mình. Đây được gọi là đáp ứng nhu cầu của khách hàng theo hướng One Stop.
Quy trình eKYC được triển khai như thế nào?
Có thể nói, eKYC là giải pháp giúp việc xác minh danh tính của người dùng được thực hiện ngay lập tức, tỷ lệ thành công của thao tác chuyển đổi khách hàng tăng nhanh và rút ngắn thời gian đăng ký chỉ mất tối đa 5 phút là có thể sử dụng dịch vụ.
Sau khi tải ứng dụng của ngân hàng, tổ chức tài chính yêu cầu, khách hàng sẽ thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Khách hàng nhập các trường thông tin cần thiết được yêu cầu trên ứng dụng. Sau đó, chọn tài liệu, giấy tờ để xác minh. Khách hàng sẽ được yêu cầu để chụp hai mặt của các tài liệu chứng minh như: hộ chiếu, bằng lái xe hoặc chứng minh thư…
- Bước 2: Tất cả thông tin của khách hàng sẽ được trích xuất tự động dựa trên công nghệ OCR và khách hàng có thể kiểm tra và chỉnh sửa lại. Tiếp theo, khách hàng được yêu cầu được xác minh bằng bằng hình selfie hoặc selfie video.
- Bước 3: Trong trường hợp công nghệ liveness detection và face matching giúp xác minh được hình ảnh của khách hàng thông qua selfie video khớp với hình ảnh trên tài liệu mà khách hàng đã cung cấp thì kết quả xác nhận thành công. Nếu không thành công, khách hàng phải tiến hàng xác thực lại.
Trong trường hợp người dùng đăng ký vay vốn, mở thẻ tín dụng thì eKYC sẽ yêu cầu xác minh danh tính thông qua nhiều chứng từ hơn như: hộ khẩu, hợp đồng lao động, bảng lương…đảm bảo đủ tính an toàn toàn để khách hàng sử dụng dịch vụ này.
Những công nghệ nào được eKYC sử dụng?
OCR
Công nghệ OCR được tích hợp trong quy trình eKYC để trích xuất thông tin từ các tài liệu nhận dạng như hộ chiếu, chứng minh thư, bằng lái xe và đưa thông tin đã được mã hoá lên hệ thống. Toàn bộ quá trình từ trích xuất dữ liệu để hình thành số liệu không mất quá 3 giây khiến quá trình hoàn toàn tự động và độ chính xác lên tới 99%.
Để có thể truy xuất thông tin dữ liệu đồng thời đưa thông tin đã mã hóa lên hệ thống từ các giấy tờ chứng từ như hộ chiếu, CMND/CCCD, bằng lái xe thì cần sử dụng công nghệ OCR. Công nghệ này sẽ dược tích hợp, cài đặt ngay vào quy trình eKYC. Không tốn quá 3 giây để toàn bộ quá trình xuất dữ liệu có thể chuyển hóa thành số liệu và quá trình này diễn ra một cách hoàn toàn tự động với độ chính xác là 99%. Vậy những loại giấy tờ nào được dùng để xác minh.
Các loại giấy tờ dùng để xác minh:
Xác minh Căn cước công dân
- Kiểm tra độ chính xác của định dạng như số ID, mã vạch 2D.
- Xác minh họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ.
- Phát hiện nhàu nát, gấp cạnh.
- Hình ảnh không được can thiệp của photoshop hoặc giả mạo người dùng.
- Xác minh microtext, hình ba chiều, in cầu vồng, hoa văn guilloche.
- Phát hiện độ mờ đục, gian lận.
Xác minh Hộ chiếu
- Xem xét độ trùng khớp họ tên, ngày tháng năm sinh và ngày hết hạn với vùng có thể đọc được bằng máy (Machine Readable Zone).
- Phát hiện giả dạng thông qua phông chữ, hình ba chiều, chữ ký.
- Kiểm tra tính chính xác của định dạng trên hộ chiếu.
- Phát hiện nhàu nát, gấp cạnh.
- Xác định hình ảnh có giả mạo không.
- Xác minh ảnh ba chiều, in cầu vồng.
- Kiểm tra độ mờ đục, gian lận.
Xác minh Bằng lái xe
- Kiểm tra độ chính xác của định dạng.
- Phát hiện nhàu nát, gấp cạnh.
- Kiểm tra xem hình ảnh có photoshop hay giả mạo không.
- Xác minh hình ba chiều, in cầu vồng, hoa văn guilloche.
- Phát hiện độ mờ đục, gian lận.
- Face matching
Ứng dụng công nghệ Face matching (nhận diện khuôn mặt) vào eKYC
Bằng các thuật toán máy tính Face matching dễ dàng chọn ra các chi tiết cụ thể trên khuôn mặt của mỗi người. ví dụ như chiều rộng của trán, khoảng cách giữa hai mắt, hình dạng mũi, vị trí nốt ruồi trên khuôn mặt… tất cả sẽ được số hóa và dùng để so sánh phân biệt với những khuôn mặt khác cũng dựa trên cơ sở nhận dạng khuôn mặt này. Dữ liệu khuôn mặt khác với một bức ảnh vì nó được thiết kế dành riêng cho khuôn mặt bao gồm một số chi tiết cụ thể nào đó được gọi là mẫu khuôn mặt. Và thiết kế này dùng để phân biệt khuôn mặt này với khuôn mặt khác.
Hiện nay, Face matching là phương thức sinh trắc học đem lại nhiều tiện ích cho quy trình digital onboarding của khách hàng:
- Các loại smartphone ngày nay hầu như đều trang bị Face matching vào hệ thống camera điện thoại.
- Người dùng có thể tự selfie chân dung khuôn mặt mình để sử dụng rất tiện lợi.
- Có thể nhận dạng từng khuôn mặt với độ chính xác rất cao lên đến 98%
Liveness detection
Để chống bị tấn công hoặc danh tính người dùng bị đánh cắp cần sự hỗ trợ của công nghệ Liveness detection. Do thời gian diễn ra việc xác định sinh trắc học bời chính chủ đã được công nghệ này ghi nhận, xác định chính xác nên người giả mạo không thể đánh cắp danh tính của chính chủ được. Người dùng có thể tương tác nhiều hơn với hệ thống xác thực nhờ tính năng này. Ngoài ra công nghệ này cũng rất dễ sử dụng chỉ cần có ảnh/ video selfie được chụp qua camera của smartphone, tablet hoặc có thể là webcam:
- Hình ảnh/ video cần được chụp/ ghi trực tiếp để phân tích và đảm bảo tính đặc thù, ngăn chặn phát lại hình ảnh/ video hoặc các cuộc tấn công trình bày khác.
- Hình ảnh nhận dạng khuôn mặt ghi từ Face matching sẽ được dùng để so sánh với ảnh của CMND/CCCD, hộ chiếu hoặc bằng lái xe.
Fraud detection
Hàng ngày, tin tức giả mạo thông tin người dùng để mở tài khoản giả mạo và sử dụng thông tin khách hàng bất hợp pháp ngày càng tràn lan ở khắp các hệ thống ngân hàng. Những tổn thất cũng như áp lực đang đổ dồn vào các ngân hàng, họ đang ra sức ngăn chặn, truy lùng, phát hiện những tài khoản giả mạo gian lận nhằm giữ chân khách hàng và sự trung thành của khách hàng đã dành cho các hệ thống ngân hàng.
Vì thế mà bài toán này cuối cùng củng đã có cách giải quyết. Đó là Fraud detection, đây là công nghệ tập hợp các hoạt dộng được thực hiện để ngăn chặn các hành vi lừa đảo, giả mạo, gian lận tiền và tài sản. Để khách hàng và ngân hàng có thể gắn kết nuôi dưỡng được mối quan hệ bền vững thì đây là một trong những bước hiệu quả nhất. Nó có thể bảo vệ các ngân hàng thoát khỏi gian lận đồng thời tạo dựng lòng tin ở khách hàng từ đó để khách hàng có thể trải nghiệm tất cả các dịch vụ một cách tốt nhất.
E-Signature
Một ứng dụng tuyệt vời khác nữa đó là E-Signature (chữ ký điện tử). Chữ ký điện tử có thể thay thế chữ ký tay trong các quy trình. Nó dùng để thay mặt cho sự đồng ý hoặc phê duyệt trên các loại tài liệu và biểu mẫu điện tử.
Công nghệ này cho phép các ngân hàng xử lý thủ tục trực tuyến hoàn toàn, giúp ngân hàng tập trung vào việc thu hút khách hàng mới và phục vụ khách hàng tốt hơn. Chữ ký điện tử đảm bảo các thủ tục được xử lý nhanh hơn, cho phép khách hàng ký tài liệu từ mọi nơi, mọi lúc và trên mọi thiết bị. Nó cũng tăng tốc độ giao dịch và đảm bảo trải nghiệm của người dùng.
Công dụng của AI đối với KYC
Có thể bạn chưa biết các hành vi cố tình giả mạo thông tin các cá nhân khách hàng hoặc sử dụng trái phép các tư liệu giả để thực hiện KYC đều bị phát hiện trong thời gian thực với sự hỗ trợ của AI. Quy trình xác minh KYC cùng với sự góp sức của Trí tuệ nhân tạo ngày nay đã trở thành một hệ thống tự động hóa. Các công năng của AI có thể hỗ trợ cho KYC gồm:
Đa dịch vụ
Các nhà cung cấp KYC có thể làm tăng số lượng dịch vụ xác minh cung cấp cho khách hàng và AI đảm bảo được thời gian thực mà việc xác minh KYC có thể thực hiện. AI đã được trang bị cài đặt các quy trình phức tạp có thể thực hiện trong tích tắc nên các bước xác minh được cho phép thực hiện một cách nhanh chóng như xác minh khuôn mặt, xác minh tư liệu, xác minh địa chỉ, cùng với các hình thức kiểm tra khác cũng vậy.
Đa định dạng
AI có thể hỗ trợ xác minh KYC trên nhiều định dạng. Các tư liệu nhận dạng mà các tổ chức công ty sử dụng để xác minh danh tính người dùng sẽ được công nghệ OCR sẽ trực tiếp trích xuất dữ liệu. Và khi AI tiếp quản quy trình KYC thì xác minh qua hình ảnh, video trực tiếp được ghi lại là tất cả tình huống có thể xảy ra.
Chống giả mạo khuôn mặt
Đây lại là một vấn đề cần đến sự hỗ trợ của AI, hiện nay việc giả mạo khuôn mặt đang trở thành vấn đề lớn trong giới lừa đảo trực tuyến. Họ có rất nhiều cách để làm giả người dùng bằng cách tạo một hình ảnh rất thật, những kẻ này đã khai thác một danh tính mà không phải chúng sở hữu để giả mạo. Vì vậy, AI khi được tích hợp với phần mềm KYC một lần nữa được dùng để ngăn chặn, phòng chống các cuộc tấn công dựa trên khuôn mặt giả mạo.
Tuân thủ AML/CTF
Để áp dụng tuân thủ AML/CTF thì gần như các ngân hàng và tổ chức tài chính đều phải sửa đổi phần mềm KYC và dịch vụ xác minh danh tính của họ và việc này mất khá nhiều thời gian để hoàn thành nhiệm vụ kiểm tra lý lịch dựa trên cơ sở AML. Về phần này AI cũng có thể thao tác phân tích dữ liệu phức tạp với số lượng khủng trong thời gian thực. Do đó, có thể bảo vệ các ngân hàng thoát khỏi các vi phạm về tuân thủ quy định. Ngoài ra, AI còn giúp cắt giảm chi phí so với thao tác đánh giá truyền thống được thực hiện bởi các nhân viên kiểm soát.
Hổ trợ đa ngôn ngữ
Tại sao nói AI hỗ trợ ngôn ngữ toàn cầu? Vì AI có khả năng nhận dạng và hiểu được tất cả các ngôn ngữ trên thế giới, AI thực sự là cơ hội tốt để ngành KYC tung ra tính năng tuyệt vời. Hệ thống KYC có thể đọc được bất kì văn bản nào trên một loại tài liệu và có thể đối chiếu với các thông tin được cung cấp. Đây thực sự là một công cụ tiềm năng để các nhà cung cấp dịch vụ KYC cung cấp sản phẩm của mình cho khách hàng trên nhiều quốc gia.