DAO là gì? Ứng dụng của DAO trong thực tế

DAO được viết tắt của thuật ngữ Decentralized Autonomous Organization, có nghĩa là tổ chức tự trị phi tập trung. Microsoft và Google là các tổ chức lớn có cơ quan lãnh đạo còn đối với DAO hoàn toàn hoạt động một cách độc lập tự chủ và không cần một cơ quan lãnh đạo trung gian nào.

DAO là gì? Đây là câu hỏi mà những người tham gia vào Crypto và người người đầu tư vào thị trường tiền ảo cần được giải đáp. Cùng tìm hiểu những cập nhật mới và các thông tin chính xác về DAO qua bài viết này nhé.

DAO là gì?

DAO được viết tắt của thuật ngữ Decentralized Autonomous Organization, có nghĩa là tổ chức tự trị phi tập trung. Microsoft và Google là các tổ chức lớn có cơ quan lãnh đạo còn đối với DAO hoàn toàn hoạt động một cách độc lập tự chủ và không cần một cơ quan lãnh đạo trung gian nào.

Hệ thống vận hành của DAO dựa vào các quy tắc chung đươc đặt ra trong hợp động thông minh gọi là Smart Content. Nền tảng này sẽ công khai minh bạch rõ ràng chi tiết trên hợp đồng thông minh về những thỏa thuận, quyết định hay những biểu quyết.

Đã có hơn 100 DAO bắt đầu hoạt động trong những mảng khác nhau như : Protocol DAOs, Investment DAO, DAO Operating Systems Grants DAO, Social DAOs, Collector DAOs, Service DAOs, Media DAOs…

DAO hoạt động như thế nào? Chúng ta cần hiểu rõ cách vận hành của DAO để có cái nhìn bao quát hơn về DAO là gì

Khi các điều kiện được đáp ứng thỏa thuận được lập trình để thực hiện nhờ hệ thống Smart Contract (hợp đồng thỏa thuận thông minh), sau đó DAO sẽ tiếp nhận và làm việc với các thông tin bên ngoài và được thực hiện dựa trên cơ sở của các thông tin này. Vì thế mà DAO có thể tự động vận hành mà không cần sự hỗ trợ can thiệp từ con người.

Và chúng ta có thể hoàn toàn giao việc lưu trữ minh bạch toàn bộ các quy tắc và dữ liệu đều được trên blockchain tương ứng.Các hoạt động của DAO được hình thành dựa trên cơ chế bỏ phiếu từ cộng đồng. Cơ chế đề xuất sẽ được thực hiện để đưa ra cách giải quyết trong DAO, đề xuất nào có nhiều bình chọn tán thành thì sẽ được thực hiện.

Chúng ta có thể tưởng tượng DAO hoạt động như một tổ chức, quốc gia. Các quốc gia tổ chức thì sẽ có các cấp lãnh đạo, quản lý còn DAO thì không tồn tại cơ chế quản lý này. Mà cơ chế kinh tế sẽ được DAO sử dụng để tạo ra sự kết nối giữa các thành viên và tổ chức.

Tuy rằng các thành viên trong một tổ chức DAO không bị ràng buộc bởi loại hợp đồng nào nhưng những mục tiêu và lợi nhuận chung sẽ tạo ra quy tắc ràng buộc lẫn nhau. Những quy tắc chi phối này được lưu trữ trong các phần mềm mã nguồn mở của mạng.

Các loại hình DAO

Tùy vào từng lĩnh vực mà các loại hình DAO được áp dụng. Phổ biến nhất là 2 loại hình sau:

Token Based DAO

Token giữ vai trò quan trọng với hoạt động của một DAO cũng giống như vai trò của mạch máu trong cơ thể chúng ta vậy. Cũng vậy, có thể nói Token được ví như mạch máu hiện diện ở khắp nơi trong Crypto.

• Các blockchain như bitcoin, Ethereum: Khi các Miner đảm bảo được tính bảo mật cho mạng lưới sẽ được nhận phần thưởng là token.
• Trong các Protocol như Maker DAO, Uniswap, Sushi Swap…token holders có quyền được biểu quyết các quyết định.

Bất kỳ cá nhân nào cũng có quyền sở hữu token nên Token Based có thể được nhân rộng rất nhanh. Nhưng việc tận dụng nguồn lực và việc đi đến các ý kiến thống nhất chung là rất khó khăn. Đây là ưu điểm và cũng là nhược điểm của Token Based.

Organization – Shared based DAO

Organization đại diện cho một nhóm tổ chức có chung mục tiêu trong một lĩnh vực cụ thể. Mọi quyết định của Tổ chức sẽ được các thành viên sử dụng Shares (cổ phần) để biểu quyết.

Ví dụ như trong The LAO, bạn sẽ nhận được lượng Shares tương ứng với số vốn đã bỏ ra khi tham gia góp vốn. Bạn sẽ có các biểu về bỏ phiếu, đề xuất các dự án để các thành viên khác xem xét biểu quyết có nên đầu tư hay không.

Các DAO trong cùng một lĩnh vực có thể dùng nhiều model khác nhau mà không nhất thiết phải dùng chung một model. The LAO và Yield Guild Gamens là ví dụ điển hình. The LAO sử dụng Shared-Based còn Yield Guild Games lại sử dụng model token-based với YGG token mặc dù The LAO và Yield Guild Gamens trong cùng lĩnh vực Ventures DAO.

Ưu nhược điểm của DAO

Các ưu điểm của DAO:

• Các tổ chức và thành viên có thể tự hợp tác ngang hàng với nhau mà không cần đối tượng hoặc bên trung gian nào bởi ứng dụng blockchain.
• Mọi thành viên đều có thể kiểm tra mã code trong hệ thống DAO và điều tạo dựng niềm tin duy nhất là mã code vì nó luôn được công khai minh bạch.
• Do các cá nhân có quyền sở hữu nên các thành viên tham gia đều có quyền ngang nhau, được truy cập bình đẳng tài nguyên và quy trình bỏ phiếu của các tổ chức. Đó được xem là sự không phân cấp của mô hình DAO.

Các nhược điểm của DAO:

• Tính linh hoạt: DAO được lập trình dựa trên các thông tin dữ liệu đưa vào Smart Contract bởi vậy nên DAO sẽ hoạt động một cách máy móc thiếu sự linh hoạt. Bên cạnh đó vấn đề bảo mật cũng rất quan ngại, điển hình như vụ The DAO hack.
• Những quyết định sai lầm dễ xuất hiện: Các đề xuất dự án sẽ được áp dụng bằng phương pháp biểu quyết và chọn theo số đông người tán thành. Nếu như trong số những người tham gia biểu quyết là người không có kiến thức hoạc không nắm rõ về các học thuật sẽ dễ gây ra các quyết định sai lầm. Phải chấp nhận trường hợp này vì tất cả các thành viên trong DAO đều có quyền dân chủ biểu quyết.
• Thường trì hoãn các quyết định dẫn đến hậu quả xấu: điều này xảy ra với những quyết định khẩn cấp, các cuộc biểu quyết sẽ cần nhiều thời gian để bỏ phiếu mà những quyết định khẩn cấp nếu không được xử lý nhanh chóng sẽ gây hậu quả nghiêm trọng.
• Nhiều hạn chế từ tính minh bạch: tất cả thông tin trên DAO đều minh bạch và lưu trữ ghi chép rõ ràng đây là cơ hội để các đối thử tìm hiểu nghiên cứu các tiềm năng phát triển dự án của mình trong tương lai.

Tiềm năng DAO trong tương lai

Hiện nay trong xã hội mỗi ngày đều nhang nhãng những câu chuyện tham nhũng, lạm dụng chức quyền thao túng tài sản, hối lộ của các lãnh đạo, tổ chức nhà nước khiến mọi người đều cảm thấy ngao ngán, bức xúc. Các doanh nghiệp trong nước kể cả những doanh nghiệp nước ngoài đầu tư ở Việt Nam đều bị ảnh hưởng thiệt hại nặng. Chính vì điều này mà DAO sẽ càng ngày càng được tìm hiểu, quan tâm và khai thác.

Ngoài ra, DAO cũng xuất hiện trong lĩnh vực tiền điện tử giúp nhiều người đầu tư sinh lợi nhuận một cách dễ dàng và lĩnh vực này được rất nhiều người quan tâm.

Ứng dụng DAO trong thực tiễn

Loại hình DAO đang được áp dụng trong các lĩnh vực như:

Lĩnh vực tiền điện tử:

• Bitcoin: bởi vì bitcoin vận hành dựa vào sự chấp thuận đồng loạt của số đông nên DAO sơ khai đầu tiên là bitcoin.
• Bitshares: DAO đóng vai cung cấp khả năng tự quản lý với hệ thống bỏ phiếu nâng cao. Chỉ xử lý trong vòng 3 giây tích hợp sẵn với nền tảng Defi.
• Dash: thành viên được quyền bỏ phiếu khi họ mua Dash các thành viên sẽ đóng góp đưa ra các quyết định theo quy tắc đã đặt ra. Hoạt động dựa trên sự khuyến khích tiền tệ các bên liên quan là Masternodes.
• Marker DAO: Được xem là một phần nhỏ của hệ thống lớn Marker Protocol. Hệ thống vận hành dựa trên sự kết hợp 2 tài sản tiền điện tử là Dai và MKR. Dai giữ nhiệm vụ cho phép thực hiện các giao dịch mà không cần bên thứ ba như Ngân hàng, chính phủ…MKR cung cấp cho người tham gia các quyền bỏ phiếu biểu quyết.
• Bit DAO: BIT là governance token đi kèm với quyền đề xuất, bỏ phiếu biểu quyết. BitDAO có mục tiêu là xây dựng nền kinh tế mã hóa phi tập trung cho tất cả mọi người. Đây là một giao thức được quản lý bởi BIT holder

Các lĩnh vực khác:

• Chính phủ: Mô hình DAO sẽ tăng cường giám sát, kiểm toán hoặc bỏ phiếu thực hiện các hợp đồng, các quy trình, đấu thầu…
• Các tổ chức phi lợi nhuận: Cá nhân có thể nhận quyên góp ẩn danh và quy mô là các thành viên đến từ mọi nơi trên thế giới. Các thành viên tham gia sẽ biểu quyết sử dụng số tiền quyên góp này.
• Công ty Audit: Cho phép quản lý các dự án tự động, cải tiến và bảo mật tốt hơn nhằm cải thiện các hoạt động kiểm toán.
• Chính phủ: Mô hình DAO sẽ tăng cường giám sát, kiểm toán hoặc bỏ phiếu thực hiện các hợp đồng, các quy trình, đấu thầu…

Một vài ví dụ về DAO

Để hiểu rõ hơn về DAO, theo dõi các ví dụ mô tả hoạt động thực tế của DAO bên dưới đây:

Bitcoin

Bitcoin là DAO trong những thời kỳ đầu. Hoạt động theo cách phi tập trung và vận hành theo hình thức đồng loạt chấp thuận từ các thành viên và không có sự phân chia cấp bậc. Không một ai có quyền sở hữu hay tự ý đưa ra các quyết định mà tất cả mọi thành viên đều có thể tham gia vào hoạt động quản trị.

Lưu trữ và giao dịch trao đổi tiền tệ không cần qua bên trung gian nào điều phối hệ thống là mục tiêu chính của Bitcoin. Các giao thức Bitcoin sẽ xác định quy tắc của tổ chức.

Các loại sàn giao dịch tiền điện tử : https://vhpmark.com/tim-hieu-ve-3-loai-san-giao-dich-tien-dien-tu-pho-bien-nhat-dex-cex-va-p2p/

The DAO

The DAO giống như một quỹ đầu tư mạo hiểm tự trị hoạt động dựa trên blockchain Ethereum. The DAO được hình thành từ các hợp đồng thông minh phức tạp . DAO tokens sẽ được bán trong đợt chào bán đầu tiên, chỉ người mua các DAO tokens mới có quyền bỏ phiếu, biểu quyết.

Tuy nhiên, sau một sự kiện hack lớn nhất trong lịch sử tiền mã hóa, Ethereum đã tách thành 2 chuỗi đó là:

• Blockchain Ethereum (ETH): Đảo ngược các giao dịch gian lận, làm vụ hack chưa từng xảy ra.

• Ethereum Classic (ETC): Không tác động vào giao dịch gian lận mà tập trung nhiều hơn vào bảo mật và khả năng sử dụng.

Những nội dung trên đây đã giải đáp một số thắc mắc về DAO. Hy vọng những tiềm năng của DAO sẽ thực hiện được mong muốn tự chủ con người mà không cần phải phụ thuộc vào các hình thức tổ chức truyền thống.